Η Φιλοσοφία είναι νεκρή;

Eρώτηση από το κοινό: “Ευχαριστούμε για την πολύ καλή δουλειά στην Ποίηση της Επιστήμης. Αναρωτιέμαι αν θα μπορούσατε να πείτε λίγα λόγια, και οι δύο σας, στη φιλοσοφία της επιστήμης.

Μόλις διάβασα το βιβλίο του Stephen Hawking, The Grand Design. Πρώτη σελίδα: “Η φιλοσοφία είναι νεκρή”, και εδώ στο Howard, η διοίκηση μας προτείνει την κατάργηση των προγραμμάτων φιλοσοφίας μας.

– Μπορείτε να πείτε λίγα λόγια? “

Neil deGrasse Tyson:

«- Έχω δυο λόγια να πω γι’ αυτό.

Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, οι φιλόσοφοι είχαν να κάνουν υλικές εισφορές στις φυσικές επιστήμες. Λίγο πολύ μετά την κβαντομηχανική, θυμηθείτε ο φιλόσοφος είναι ο επίδοξος επιστήμονας, αλλά χωρίς το εργαστήριο, σωστά?

Και έτσι αυτό που συμβαίνει είναι… η δεκαετία του 1920 έρχεται. Μαθαίνουμε για το διαστελλόμενο σύμπαν στην ίδια δεκαετία που μαθαίνουμε για την κβαντική φυσική, καθένα από τα οποία πέφτει τόσο μακριά από ότι μπορείς να συναγάγεις από την πολυθρόνα σου που το σύνολο της κοινότητας των φιλοσόφων που στο παρελθόν είχαν προσθέσει ουσιωδώς στην σκέψη του φυσικού επιστήμονα κατέστησαν ουσιαστικά ξεπερασμένες σε εκείνο το σημείο. Και ακόμη δεν έχω δει μια συμβολή…

Αυτό θα με φέρει σε μπελάδες με κάθε είδους φιλοσόφους, αλλά…

καλέστε με αργότερα και διορθώστε με αν νομίζετε ότι παρέλειψα κάποιον εδώ, αλλά η φιλοσοφία έχει χωρίσει βασικά δρόμους από τα σύνορα των φυσικών επιστημών, ενώ υπήρχε μια ημέρα που ήταν ένα και το αυτό. Ο Ισαάκ Νεύτων ήταν ένας φυσικός φιλόσοφος.

Η λέξη φυσικός δεν υπήρχε καν με οποιοδήποτε σημαντικό τρόπο τότε.

Έτσι, είμαι απογοητευμένος επειδή υπάρχει πολλή νοητική δύναμη εκεί που θα μπορούσε διαφορετικά να συμβάλει ισχυρά, αλλά σήμερα απλά δεν το κάνει.

Η φιλοσοφία έχει άλλες … δεν είναι ότι δεν μπορούν να υπάρξουν άλλα φιλοσοφικά θέματα. Υπάρχει η θρησκευτική φιλοσοφία και η ηθική φιλοσοφία και η πολιτική φιλοσοφία, πολλά πράγματα για να κάνει ο φιλόσοφος, αλλά το σύνορο των φυσικών επιστημών δεν φαίνεται να είναι μεταξύ τους.»

Richard Dawkins :

«Ακόμα και στη βιολογία, νομίζω είναι ένα ενδιαφέρον θέμα ότι η ιδέα της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής, η οποία ήρθε ανεξάρτητα σε δύο ταξιδιώτες φυσιοδίφες τον 19ο αιώνα.

Είναι μια αρκετά απλή ιδέα που κάθε φιλόσοφος θα μπορούσε να σκεφτεί από τα βάθη μιας πολυθρόνας οπουδήποτε μέχρι πίσω στους Έλληνες, και κανένας από αυτούς δεν το έκανε. Και πραγματικά δεν το καταλαβαίνω.

Μου φαίνεται να είναι ένα περίεργο πράγμα που θα έπρεπε να περιμένει έως και τους επιστήμονες του 19ου αιώνα, που έζησαν 200 χρόνια μετά τον Νεύτωνα που έκανε κάτι που έμοιαζε πολύ πιο δύσκολο.»

Παρατήρηση από το κοινό: : «- Ο Αναξαγόρας, πρώτη θεωρία της εξέλιξης στην προ-Σωκρατική Ελλάδα.»

Richard Dawkins :

«Ναι, εντάξει. Αλλά η φυσική επιλογή είναι κάτι που ήρθε τον 19ο…όχι μόνο στον Δαρβίνο και τον Γουάλας.

Θέλω να πω, υπήρχαν μερικοί άλλοι επιστήμονες οι οποίοι το σκέφτηκαν.

Οι φιλόσοφοι που πραγματικά σέβομαι στον κόσμο σήμερα, οι φιλόσοφοι της επιστήμης, είναι αυτοί που έχουν πραγματικά μπει στον κόπο να μάθουν λίγη επιστήμη, και υπάρχουν μερικοί.

Και είναι πολύ καλοί, διαυγείς στοχαστές, και βοηθούν άλλους ανθρώπους να σκεφτούν καθαρά, αλλά είναι πραγματικά το ίδιο με τους επιστήμονες. Είναι επιστήμονες, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί και στην φιλοσοφία.