Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το «Σιντάρτα» του Έρμαν Έσσε [1922]. Αρκετός κό…

Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το «Σιντάρτα» του Έρμαν Έσσε [1922]. Αρκετός κόσμος ανακαλύπτει και διαβάζει τον Έσσε όταν είναι νεαρότερος σε ηλικία – τουλάχιστον αυτό ίσχυε μια-δυο γενιές πριν, δεν ξέρω αν ισχύει ακόμα. Αμφιβάλλω όμως αν το απόσταγμα ανατολικής φιλοσοφίας και νιτσεϊκού προβληματισμού, που τον χαρακτηρίζει, μπορεί να γίνει κτήμα της πλειοψηφίας των ανθρώπων. Η ικανότητα να βλέπεις τα πράγματα όχι σε ευθεία γραμμή, μα σε κύκλο, αναγνωρίζοντας τη συμπληρωματικότητα των αντιθέτων, είναι εξαιρετικά δυσπρόσιτη για όλη εκείνη τη μερίδα ανθρώπων που χωρίζουν τα πάντα σε απόλυτους τόνους άσπρου και μαύρου. Ακόμα και αν δεν επιθυμούμε να σκεφτόμαστε έτσι – ο κόσμος μας είναι ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΣ ώστε να μας μαθαίνει να σκεφτόμαστε έτσι, ξεκινώντας από μικρά παιδιά. Ο κόσμος που φτιάξαμε εμείς οι άνθρωποι.

Μα αυτός δεν είναι λόγος να μην διαβάζουμε ξανά τον Έσσε – και να μη μεταδίδουμε τη σκέψη του. Είναι σα να εξαπολύεις χρώματα σ’ έναν ασπρόμαυρο καμβά. Ακόμα και αν δεν πετύχει το σχέδιο στο τέλος… θα έχει αποκτήσει τουλάχιστον μια ζωντάνια που δεν ήξερες καν πως ήταν δυνατόν να υπάρξει.

Αν και για την πλειοψηφία θα ισχύει πάντα πως «η σοφία που προσπαθεί να μεταδώσει ο σοφός ηχεί πάντα σαν τρέλα»…

«O ΓΚΟΒΙΝΤΑ ΕΙΠΕ: “Σε πιστεύω πως δεν ακολούθησες κανέναν δάσκαλο. Αλλά δεν έχεις ανακαλύψει εσύ ο ίδιος, αν όχι μία διδαχή, μερικές γνώσεις, μερικές εμπειρίες, που σου ανήκουν και σε βοηθούν να ζεις; Αν ήθελες να μου πεις κάτι γι’ αυτές θα μου έδινες μεγάλη χαρά”.

Ο Σιντάρτα είπε: “Ναι, είχα σκέψεις και βιώματα, που και που. Ένιωσα κάποτε, για μια ώρα ή για μια μέρα, τη γνώση μέσα μου όπως νιώθει κανείς τη ζωή μέσα στην καρδιά του. Ήταν μερικές σκέψεις, μα μου είναι δύσκολο να τις μοιραστώ μαζί σου. Δες, Γκοβίντα μου, αυτή είναι μία από τις σκέψεις που ανακάλυψα: Η σοφία που προσπαθεί να μεταδώσει ο σοφός ηχεί πάντα σαν τρέλα”.

“Αστειεύεσαι;”, ρώτησε ο Γκοβίντα.

“Δεν αστειεύομαι. Λέω αυτό που ανακάλυψα. Μπορεί να μεταδώσει κανείς τη γνώση, αλλά όχι τη σοφία. Τη σοφία μπορεί κανείς να τη βρει, μπορεί να τη ζήσει, μπορεί να ενισχυθεί από αυτήν, να κάνει μ’ αυτή θαύματα, αλλά δεν μπορεί να την πει και να την διδάξει. Αυτό ήταν που υποψιαζόμουνα καμιά φορά όταν ήμουν νέος, αυτός ήταν που με τράβηξε μακριά από τους δασκάλους.

Έχω ανακαλύψει μια σκέψη, Γκοβίντα, που θα σου φανεί πάλι σαν αστείο ή σαν τρέλα, αλλά είναι η καλύτερή μου σκέψη. Άκουσε τη: το αντίθετο κάθε αλήθειας είναι εξίσου αληθινό! Δηλαδή: μια αλήθεια που μπορεί να διατυπωθεί και να περιβληθεί με λόγια είναι πάντα μονόπλευρη. Μονόπλευρα είναι όλα όσα μπορεί κανείς να συλλογιστεί με σκέψεις και να πει με λέξεις, όλα μονόπλευρα, μισά όλα, αποκομμένα από την ολότητα, από τον κύκλο, από την ενότητα.

Όταν ο φωτισμένος Βούδας μιλούσε διδάσκοντας για τον κόσμο, ήταν αναγκασμένος να τον διαιρέσει σε σανσάρα και Νιρβάνα, σε πλάνη και αλήθεια, σε οδύνη και σε λύτρωση. Ο κόσμος όμως, όσα συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας, δεν είναι ποτέ μονόπλευρος. Ποτέ ένας άνθρωπος ή μια πράξη δεν είναι μόνο σανσάρα ή μόνο Νιρβάνα, ποτέ δεν είναι ένας άνθρωπος ολότελα άγιος ή εντελώς αμαρτωλός.

Κι αν φαίνεται έτσι, είναι γιατί είμαστε υποταγμένοι στην πλάνη πως ο χρόνος είναι κάτι πραγματικό. Ο χρόνος δεν είναι πραγματικός, Γκοβίντα, το διδάχτηκα πολλές φορές αυτό. Κι αν ο χρόνος δεν είναι πραγματικός, τότε είναι πλάνη και η διαχωριστική γραμμή που φαίνεται πως υπάρχει ανάμεσα στον κόσμο και την αιωνιότητα, ανάμεσα στην οδύνη και την μακαριότητα, ανάμεσα στο καλό και το κακό”.»

******

(ps – μου αρέσει να ανεβάζω μεγάλα κείμενα στο Fb – αυτή η σελίδα υπάρχει για τους ανθρώπους που δεν βαριούνται να διαβάζουν. Καλό κάνει αυτό το τελευταίο, πού και πού, ε. Ειδικά στους χώρους των κοινωνικών δικτύων, που συνήθως ισχύει το αντίθετο.)

#fonikokouneli #hesse #siddhartha
Η Φωλιά του Κουνελιού

Πηγή